Ev kadınlarının emekliliği zorlaştı

Avukat Mustafa Koç

Yurtdışı borçlanması yaparak emeklilik hakkını elde eden ve fakat yurtdışında çalıştıkları için maaş alamayan vatandaşlarımız, minijob yasağının kalkmasını beklerken, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 6 Kasım 2018’de çıkarttığı 2018/38 sayılı genelge ile özellikle ev kadınlarının emekli olması ve maaş bağlanmasına ilişkin yeni bir düzenleme ile şaşkına uğradılar.

Şöyle ki 3201 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre bu güne kadar doğru bir şekilde uygulanan ve ’’Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmıs ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür’’ şeklinde açıkça belirtilen kanun hükmü yok sayılarak özellikle ev kadınlarının emekliliğini ilgilendiren bu hüküm; T.C. Anayasası’nın normlar hiyerarşisine de açıkça aykırı olarak bir genelge ile kaldırılmak(!) yoluna gidildi.

Peki, bu ne anlama geliyor…

1- Birçok insan ve özellikle de ev kadınları daha geç yaşta emekli olacak (Bundan daha önce borçlanma ve ödemelerini yapıp aylık bağlanması için sadece yaşını bekleyen kişiler de etkilenecek).

2- Emekli olabilmek için daha fazla prim gününe ihtiyaç olacağından daha fazla prim ödeyerek emekli olunabilecek (Daha önce borçlanma ve ödemelerini yapıp sadece yaşını bekleyen veya yaşı gelip de maaş müracaatı yapmamış birçok kişi de yine ek borçlanma yapmak zorunda kalacak).

Konuyu iki örnekle açıklayalım.

Örnek 1: 15.09.1972 doğumlu bir hanım. Türk vatandaşı. Doğumundan itibaren Almanya’da yaşıyor ve yurtdışında önceki yıllarda hiç çalışması yok. 18 yaşını 15.09.1990’da dolduruyor. Almanya’da 17.06.1992 doğumlu bir çocuğu var. 2017 yılında Türkiye’de SSK’lı çalışmış.

Bu hanım daha önce 5450 günden işlemlerini yapıp parasını ödemiş ve 15.09.2019’da 47 yaşında emekli olup, emekli maaşı almaıa beklerken yeni uygulama ile ancak 49 yaşında 5600 günden 15.09.2021 yılında emekli olabilecek. Bunun için de ayrıca 150 günlük (3.193,50 TL) daha ek borçlanma yaparak ödemesi gerekecektir.

Örnek 2: 01.01.1969 doğumlu bir hanım. Türk vatandaşı. Doğumundan itibaren önce Türkiye’de yaşamış. Sonra evlenerek 04.05.1988’de Almanya’ya gelmiş ve yurtdışında hiç çalışması yok. Almanya’ya gelmeden önce Türkiye’de hiç çalışmamış ve herhangi bir sigorta başlangıcı yok. Almanya’da 15.03.1997 doğumlu bir çocuğu var. 2011 yılında Türkiye’de SSK’lı çalışmış.

Bu hanım daha önce 5225 günden işlemlerini yapıp parasını ödeyip hemen emekli olup, emekli maaşı almayı beklerken yeni uygulama ile ancak 53 yaşında 5900 günden 01.01.09.2022 yılında emekli olabilecek. Bunun için de ayrıca 675 günlük (14.370,75 TL) daha ek borçlanma yaparak ödemesi gerekecektir.

Şunu da belirtelim ki bu örnekler iyi örneklerdir. 90‘lı yıllarda Türkiye’de veya Almanya’da hiç sigortalı çalışması olmayan ve sonradan çalışan hanımlar ile ilk defa 2000 yılı sonrası çalışan veya yurt dışında çalışmayıp sadeceçocuk doğuran hanımların emeklilik durumu çok daha vahimdir.

Sonuç olarak yeni uygulama Anayasa ve 3201 sayılı Kanun’a açıkça aykırı bir uygulamadır ve birçok vatandaşımıza olumsuz olarak yansıyacak ve mağdur edecektir.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun daha önce (zaman zaman) yaptığı gibi, birçok vatandaşımızın mağduriyetine yol açan/açacak (Misal 2018/37 saylı genelge) bu yanlış uygulamadan da bir an önce döneceğini ümit ediyoruz.

Aksi takdirde mağdur olmak istemeyen vatandaşlarımız Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine tek tek dava açmak zorunda bırakılacaktır. Ki bu hem devlet ile vatandaşı karşı karşıya getirecek, hem de Sosyal Güvenlik Kurumu’nu gereksiz yere uğraştıracaktır. Sosyal Güvenlik Kurumu ‘’Mavi Kart‘’ ve ‘’Yurt Dışı Çalışma Başlangıcı’nın Türkiye Çalışma Başlangıcı Sayılması’’ davalarında olduğu gibi yine boştan yere avukat ve mahkeme masraflarını ödemek ve zarara uğramak durumunda kalabilecektir. Maalesef bu zararı da yine devletimiz ve dolayısı ile vatandaşlar olarak bizler karşılayacağız.

Saygılarımla.

Av. Mustafa Koç

0172 4484672

ra.turkei@gmail.com