Ziyneti Kocabıyık

Görülme sıklığı son yıllarda bütün dünyada, özellikle de gelişmiş ülkelerde artan ve halk arasında kana mikrop karışması olarak bilinen sepsis, 3 saniyede 1 kişinin ölümüne yol açıyor. Sepsisin son 20 yılda yoğun bakım servislerinde yüzde 140 artış gösterdiğini söyleyen Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel, toplumda sadece hastanelerde ortaya çıktığı düşünülen sespsisin herkesi tehdit ettiğini söyleyerek “Sepsis, vücudun enfeksiyona karşı geliştirmiş olduğu kontrolsüz ve abartılı cevap sonucunda kendi doku ve organlarına zarar vermeye başlamasıyla ortaya çıkan ve bağışıklık sisteminin çökmesine yol açabilen bir tablodur. Kana karışan mikrop yüzünden genel olarak organların iflas ermesine sebep olur ve öldürür.  Özellikle yaşlılar, kanser hastaları, diyabetliler, böbrek yetmezliği olanlar ve şişmanlar risk altındadır. Korunmada el temizliği çok önemlidir” dedi.
Herkesin sepsis riski altında olduğunu bilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Cinel “Toplumda yaşlıların, kanser hastalarının, kronik hastaların ve herhangi bir organ fonksiyon bozukluğu olan kişilerin sayısı arttıkça sepsis görülme sıklığı da artıyor. Sağlıklı kişilere oranla bağışıklığı düşük olan bu kişiler, geçirdikleri basit bir soğuk algınlığı sebebiyle bile sepsis tablosu ile karşılaşabilirler. Herhangi bir enfeksiyonun üzerine bir başka enfeksiyon eklenirse sepsis gelişme riski çok yüksektir” diye anlattı.

TEMİZLİK OKULDA ÖĞRETİLMELİ

Yoğun bakım ünitelerinde en önemli ölüm sebebi olan sepsisin, görülme sıklığının son 20 yılda yüz 140 oranında arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Cinel “Büyük oranda hastanede yatan hastalarda gelişen bir klinik tablo olarak gündeme gelen sepsis, aynı sıklıkta olmasa da toplumda sık görülen enfeksiyonların seyri sırasında hastane dışında da gelişebiliyor. Toplumdan kazanılmış birçok enfeksiyon hastalığının kontrolünde kişisel hijyen alışkanlıkları çok önemli bir yere sahip. Enfeksiyon hastalıklarından korunmada en iyi, en etkili ve en ucuz yöntem el yıkamadır. Bu sebeple çocuklarda küçük yaşlardan itibaren doğru teknikle el yıkama alışkanlığının geliştirilmesi birçok önemli hastalıktan korunmada oldukça etkilidir” dedi.

BİLİNÇSİZ ANTİBİYOTİK KULLANMAK RİSKLİ

Ayrıca, toplumda antibiyotiklerin yerinde ve doğru kullanılmaması sonucunda bu grup ilaçlara karşı direnç geliştiğine dikkat çeken Prof. Dr. Cinel “Bu durumda da sepsis tedavisi için gerektiğinde antibiyotiklerin yeterli etki gösteremediğinden tedavide başarı sağlanmayabiliyor. Bu sebeple sepsis mücadelesinde, toplumda antibiyotiklerin akılcı kullanılmasının sağlanması da son derece önemlidir” diye konuştu.

YILDA 8 MİLYON CAN GİDİYOR

Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel, dünyada yılda 30 milyon vakanın görüldüğünü ve 8 milyon kişinin bu yüzden kaybedildiğini söyledi.

AŞILANMA ÇOK ÖNEMLİ

Türk İç Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, herhangi bir enfeksiyon sonucunda hastaneye yatmak zorunda kalan hastaların sepsis riski taşıdığını belirterek “Pekçok enfeksiyon hastalığının seyri sırasında bu olay meydana gelebilir. Bağışıklığın yükseltilmesi için aşılanma çok önemli. Grip mevsimi geliyor. Grip özellikle yaşlılarda ve bağışıklığı düşük hastalarda öldürücü olabiliyor. Bunun da en önemli sebebi grip yüzünden gelişen enfeksiyonların üzerine başka enfeksiyonların da eklenerek bağışıklığı düşük kişilerde organ yetmezliğine sebep olması. Sepsise giden enfeksiyonları önlemek için risk grubu kişilerde, yaşlılarda ve kronik hastalarda grip ve zatürre aşısı mutlaka yaptırılmalıdır. Şu ana kadar aşısı olmayan stafilokok ve pseudomonas için de aşı çalışmaları devam ediyor. Bu aşılar hastanın hastaneye yatışı sebebiyle yakalanabileceği enfeksiyonları da önleyecek” dedi.

 

 

CEP TELEFONLARI MİKROP YUVASI

Sepsisten korunmanın birinci kuralı elleri yıkamak. Ellerin ve dirseklerin  sık sık su ve sabunla yıkanması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, en çok mikrobun el ve dirseklerde biriktiğini söylüyorlar. Bilimsel çalışmalar parmak uçları ve dirseklerimizde 2-10 milyon arası bakteri olduğnu söylüyor. Nemli eller, bin kat daha fazla mikrop yayıyor. Tuvaleti kullandıktan sonra parmak uçlarımızdaki mikrop sayısı iki katına çıkıyor. Kol saati, bilezik ve hatta tek yüzükte bile mikrop bulunabiliyor. Kapı kolları, metrobüs tutamaçları, paralar ve hatta cep telefonları bile mikrop kaynağı olabiliyor. Prof. Dr. İsmail Cinel, elimizden bırakmadığımız sağa sola koyduğumuz onlarca defa kulağımıza ve ağzımıza götürdüğümüz cep telefonlarının da sık sık temizlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

5 DERNEK SEPSİSE KARŞI

Türk Yoğun Bakım Derneği’nin önderliğinde 13 Eylül Dünya Sepsis Günü nedeniyle 5 dernek biraya gelerek, hızla artan sepsis oranlarına dikkat çekmek için bir deklarasyon hazırladı. Türk Yoğun Bakım Derneği’nin yanı sıra Hastane İnfeksiyonları Derneği, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti, Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği, Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği’nin imza attığı deklarasyonda, sepsisin dakikalar içinde tanınıp tedavi altına alınması gereken acil bir durum olduğu ve ilgili tıp disiplinlerinin birlikte çalışması gerektiği vurgulandı.